|
Gebelikte tehlike belirtileri
Kabızlık
Gebelikte kabızlık sık rastlanan bir belirtidir. Gebelik
hormonları tüm düz kaslarda olduğu gibi sindirim sisteminin düz kaslarında
da gevşemeye neden olurlar. Bu gevşeme barsak hareketlerinin yavaşlamasıyla
sonuçlanır. Ayrıca gebeliğin son dönemlerine doğru iyice büyümüş olan
uterusun rektuma (kalın barsağın son kısmı) baskı yapması da kabızlık gelişmesini
kolaylaştırıcı bir etkendir.
Kabızlıktan yakınıyorsanız hemen ilaç tedavisine başlamadan önce
yapabileceğiniz bazı şeyler vardır: günde iki litre sıvı almanız, sebze ve
meyve, yulaf ezmesi gibi lifli besinleri daha fazla ve hergün tüketmeniz ve
doktorunuzun önerdiği ölçüde düzenli egzersiz yapmanız mutlaka faydalı
olacaktır. Bazı anne adayları sabah kahvaltısından önce içilen bir bardak ılık
suyun da kendilerine yardımcı olduğunu belirtmektedir.
Hemoroid (Basur)
Gebelikte büyüyen uterusun toplardamarlara yaptığı bası rektum
(kalınbarsağın son kısmı) toplardamarlarının daha belirgin hale gelmesine
ve daha ileri aşamalarda anüs (makat) bölgesinde hemoroid adı verilen şişliklerin
oluşmasına neden olabilir. Daha önceden hiçbir şekilde hemoroidi olmayan
bir anne adayında gebeliğin ilerleyen dönemlerinde bu durum ortaya çıkabilir.
Önceden hemoroidi olan anne adaylarında durum gebelikte ilerleyebilir. Özellikle
kronik kabızlık ve zorlu dışkılama hemoroidlerde ağrı ya da kanamaya yolaçabilir.
Kabızlığı önlemek için alacağınız önlemler hemoroidlere bağlı şikayetlerinizin
azalmasını sağlayacaktır.
Hemoroidler şiddetli ağrı ve/veya kanama yaptıklarında mutlaka
doktor değerlendirmesi gerekir.
Pika (Aşerme)
Aşerme erken gebeliğin normal bir belirtisi olarak kabul
edilir. Ancak ileri durumlarda normal gıda maddeleri dışındaki maddelerin
de aşerilmesi sözkonusu olabilir. Bu maddeler kiremit tozu, kil, toprak
gibi maddeler olabilir. Bazı durumlarda ise aşırı miktarlarda tuz,
limontuzu, buz parçaları, un, nişasta, kabartma tozu gibi gıda maddeleri de
aşerilen maddeler olabilir. Bir gıdayı aşırı miktarlarda yeme ihtiyacı
hissediyorsanız ya da gıda maddesi olmayan bir şeyi yemek isteği duyuyorsanız
durumu doktorunuza bildiriniz. Aşerme bazı durumlarda kansızlık ya da
beslenme bozukluğu habercisi olabilir (toprak yeme durumunda olduğu gibi).
Aşırı tükrük salgısı
Bazı anne adaylarında rahatsız edici boyutlarda tükrük salgısı
oluşabilir. Bu normaldışı bir duruma işaret etmez. Bu aşırı tükrük salgısı
aldığınız nişastalı gıdaların tükrük bezlerini uyarıcı etkisinden de
kaynaklanıyor olabilir.
Bulantı
Gebeliğin erken dönemlerinde gebelik hormonlarının etkisiyle özellikle
sabahları bulantı şikayetleri sıklıkla meydana gelir. Yine bu konuda da ilaç
tedavisine geçmeden önce yapabileceğiniz bazı şeyler var: Yataktan
kalkmadan önce birkaç tuzlu kraker yemek, yataktan çok yavaş kalkmak, günlük
yediğiniz miktarı sabit tutarak öğün sayınızı üçten beş veya daha fazlasına
çıkarmak (midenizin aşırı dolmasını engellemek için), tiksindiğiniz
kokulardan uzak durmak ve yine midenizin gereksiz yere dolmasını engellemek
için sıvıları yemekler arasında almak gibi önlemler mutlaka faydalı olacaktır.
[Ayrıntılar için tıklayınız]
Akıntı
Gebelikte östrojen salgısı önemli ölçüde artar. Bu nedenle
daha önceden hiç akıntı şikayetiniz olmasa bile gebelikte günlük ped
kullanacak şiddette vajinal akıntı ortaya çıkabilir. Akıntınız beyaz renkli
ya da renksiz ise, kötü koku içermiyorsa, beraberinde kaşıntı, idrar
yaparken yanma ve ağrı gibi belirtiler yoksa bu büyük olasılıkla fizyolojik
bir akıntıdır. Kötü kokulu, sarı-kahverengi-kanlı-kırmızı-yeşil gibi rengi
olan bir akıntınız varsa, ek şikayetleriniz varsa mutlaka doktorunuza başvurunuz.
Fizyolojik olmayan akıntıların nedeni vajinit ya
da diğer genital sistem enfeksiyonları olabileceği gibi, özellikle ileri
gebelik haftalarında sizin akıntı sandığınız sıvı erken membran rüptürü (suların erken
gelmesi) neticesinde boşalmaya devam eden amnios sıvısı da olabilir!
Mide yanması
Mide asidinin mideden yemek borusuna geçmesi ve burayı tahriş
etmesiyle meydana gelir. Gebeliğe bağlı genel düz kas gevşemesinin
mide-yemek borusu arasındaki sfinkteri (kapağı) zayıflatması temel
nedendir. Özellikle gebeliğin son dönemlerinde büyüyen uterusun mideye baskı
yapması da yakınmaları artırır. Yatar durumda şikayetler daha belirgin hale
gelir. İlaç tedavisine geçmeden önce sizin yapabilecekleriniz midenizi
fazla doldurmamaya özen göstermek, baharatlı ve yağlı yiyeceklerden uzak
durmak, yemekten sonra en az bir saat uzanmamak ve yatar konumdayken başınızı
ve göğüs kafesinizi mide seviyesinden yukarıda tutmak için ek yastık
kullanmaktır.
Yorgunluk ve aşırı uyku hali
Özellikle gebeliğin ilk dört aylık döneminde anne adayları
kendilerini aşırı yorgun ve uykusuz hissedebilirler. Bu konuda yapılabilecek
ve yapılması gereken birşey yoktur. Vücudunuzun ihtiyaçlarına kulak verin
ve bol bol dinlenin. Düzenli uyku, düzenli beslenme ve ne kadar yoğun çalışırsanız
çalışın her fırsatta istirahat etmeniz kaliteli bir gebelik dönemi geçirmek
için çok önemlidir.
Başağrıları
Gebeliğin erken dönemlerinde başağrılarına
sık rastlanır. Bazı durumlarda bu başağrısı tedavi edilmemiş sinüzit ya da
görme bozukluğuna bağlı olabilir, ancak çoğu durumda nedeni bulunamamaktadır.
İstirahat etmek ve açık havada yürüyüş yapmak yardımcı olabilir. Bu başağrıları
genellikle gebeliğin ortalarına doğru kendiliğinden kaybolurlar.
Şiddetli başağrılarının diğer belirtilerle birlikte ya da tek
başına preeklampsi habercisi olabileceğini unutmayın.
Sık idrara çıkma hissi
Büyümekte olan uterus yakın komşuluğunda bulunan mesaneye bası
yaparak bu organın dolma kapasitesini azaltır. Böylece mesanede az miktarda
idrar biriktiğinde bile idrar yapma ihtiyacı uyanır. İdrar yapma ihtiyacınızı
hiçbir zaman ertelemeyin. Beraberinde idrar yaparken yanma, ağrı gibi şikayetlerinizi
varsa bu durumun idrar
yolu enfeksiyonu habercisi olabileceğini unutmayın ve
konuyu doktorunuza iletin.
Kramplar
Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde bacaklarda ortaya çıkan
krampların temelinde büyüyen uterusun toplardamar sisteminde yarattığı bası
ve buna bağlı gelişen dolaşım problemleri yatar. Kalsiyum ya da magnezyum
eksikliğinin etken olduğunu düşünen doktorlar da vardır. Çeşitli
egzersizlerle, dinlenmeyle, kalsiyumdan zengin dengeli beslenmeyle bu
krampların hafiflemesi mümkündür. Şikayetlerinizin geçmemesi durumunda
doktorunuzun önerisiyle kullanacağınız kalsiyum veya magnezyum içeren ilaçlar
yardımcı olabilir.
Gebelik maskesi (Kloazma)
Gebelikte salgılanan hormonlar ciltte değişikliklere neden
olabilirler. Yüzde, gözlerin etrafında daha belirgin olarak ortaya çıkan
renk değişikliklerine kloazma adı verilir. Kloazma gebelikten sonra
genellikle kaybolur. Direkt güneşışığına maruz kalmaktan kaçınarak bu renk
değişikliklerinin şiddetini azaltmanız mümkündür
Karında ve göğüslerde çatlaklar
Büyüyen uterus ve hacmi artan göğüsleriniz bu bölgelerde
cildinizin gerilmesine ve çatlamasına neden olabilir. Bu çatlaklar kalıcı
olmakla birlikte bunların ortaya çıkmasını önlemek için kullanabileceğiniz çeşitli
ilaçlar mevcuttur
Varisler
Büyüyen uterusun ana toplardamarlara bası yapması sonucu basının
altında kalan toplardamarların içindeki basınç artar ve bu damarlar daha
belirgin hale gelirler. Özellikle ayakta uzun süre durmak zorunda olanlarda
varolan varisler belirginleşebilir ya dabu varisler ilk kez gebelik döneminde
ortaya çıkabilir. Ayakta uzun süre durmaktan kaçınmak, mümkün olan her
durumda istirahat etmek, doktorunuzun önerdiği egzersizleri uygulamak,
otururken ya da yatarken ayaklarınızı vücudunuzdan daha yüksekte tutmak
gibi önlemlerle varis gelişimini önleyebilir ya da en azından hafifletebilirsiniz.
Bacaklarınızın dolaşımını daha da bozacak olan bel kısmı dar kıyafetler
giymekten kaçının. Varis çoraplarını ise doktorunuzun önerilerine göre
kullanmalısınız.
Nefes almada zorluk
Özellikle gebeliğin son dönemlerinde uterus ve bebek karın içinde
daha fazla yer kaplamaya başladığında nefes almada zorluklar yaşayabilirsiniz.
Doktorunuzun size öğrettiği şekilde derin nefes egzersizlerini hergün düzenli
aralıklarla uygulamalısınız. Kalabalık ve havasız, sigara içilen yerlerden
kaçının.
Belağrıları
Gebelik ilerledikçe vücudunuzun ağırlık merkezi değişir. Buna
uyum sağlamak için bel omurlarınızın içbükeyliği de ilerleyici bir şekilde
artar ve omurlara binen yük sabit tutulmaya çalışılır. Beli zorlayıcı
hareketler, ortopedik olmayan yatakta yatılması (yatağınızın döşemesi sert
olmalıdır), ağır nesneler kaldırılması, aşırı bedensel yorgunluk gibi
etkenler bölgedeki kaslarda spazm oluşmasına, bağların gerilmesine ve böylece
belağrısı oluşmasına neden olabilir. Yüksek topuklu ayakkabılar da bel omurlarınızın
değişen ağırlık merkezinize sağladığı uyumu bozarak belağrısı ortaya çıkmasına
neden olabilir. Belinize "iyi" davranarak, doktorunuzun önerdiği
gevşeme egzersizlerini uygulayarak, dinlenmenize gereken önemi vererek belağrılarınızın
hafiflemesini veya ortadan kalkmasını sağlayabilirsiniz.. Şiddetli belağrılarında
mutlaka doktorunuza başvurunuz. Korse kullanımı konusunda mutlaka
doktorunuza danışınız.
Ayaklarda şişme
Gebelik ilerledikçe hücrelerarası sahada sıvı miktarı artar ve
bu da dokuların daha "şiş" hale gelmesine neden olur. Özellikle
ayak bilekleri gibi uterus basısı nedeniyle oluşan dolaşım yavaşlamasından çok
etkilenen bölgelerde ödem adı verilen şişlikler ortaya çıkar. Ödemli bölgeye
parmakla basıldığında bu bölgenin kolayca içe götüğü ve bir çukurluk oluştuğu,
bu çukurluğun bir süre değişmeden kaldığı gözlenir. Ödemler çalışanlarda özellikle
akşam saatlerinde daha belirgindir ve istirahatle hafifler. Ayak
bileklerindeki şişmeler gebeliğin normal değişiklikleri arasında kabul
edilirken ellerde, yüzde ve diğer bölgelerde oluşan şişliklerin preeklampsi
habercisi olabileceğini unutmayınız.
Göğüslerden süt gelmesi
Özellikle gebeliğin ikinci yarısından sonra göğüslerinizden süte
benzeyen bir sıvı gelebilir. Kolostrum adı verilen bu sıvı esas süt yapımına
hazırlık aşamasında üretilen bir sıvıdır. İleri inceleme ve tedavi
gerektiren bir durum değildir.
|
